Bir akarsu tek bir büyük iklim bölgesinde akabildiği gibi farklı iklim bölgelerinde de akışını sürdürebilmektedir.Böylece yeryüzünün çok farklı alanlarında akarsuların aşındırma ve biriktirmelerine bağlı olarak farklı yer şekilleri oluşmaktadır.Bu yeryüzü şekillerinin başında vadi çeşitleri, drenaj sistemleri, ve diğer aşındırma biriktirme şekilleri gelmektedir.
VADİ ÇEŞİTLERİ
Vadiler ,üzerinde yer aldıkları formasyonların özelliklerine ,eğime, oluşum sürelerine,yataklarında bulunan su miktarına, uzunluklarına göre gruplandırılarak incelenir;
Kertik (V profilli) vadiler
- Henüz başlangıç safhasında olan genç vadilerdir.
- Vadi genişlikleri dar ve henüz vadi tabanı fazla aşındırılmamış olduğundan derinlikleri azdır.
- Vadi yamaçları henüz işlenmemiştir.
Kanyon Vadiler
Yamaçları oldukça dik ve derin, tabanları genellikle dar vadilerdir.
Menderesli Vadiler
Akarsu yatağında eğimin azalmasına bağlı olarak akarsuyun sağa-sola büklümler yaparak akmasıyla menderesler meydana gelmektedir.Yurdumuzda Büyük ve Küçük Menderes
ırmakları, Gediz Nehri, kolları ile bir çok akarsuyun genişledikleri ve eğimlerinin azaldığı yerlerde menderesli vadilere rastlanmaktadır.
Yarma Vadiler
Karşılarına çıkan yükselti basamaklarını enine kesen, topografyaya uymayan vadilerdir.Kuzey Anadolu dağları ve Toros dağlarını enine kesen vadilerin çoğu ,Ankara kalesi yakınlarındaki vadi ve Doğu Anadolu bölgesindeki birçok vadi yarma vadi özelliği göstermektedir.
Tabanlı Vadiler
Vadi tabanının oldukça genişlemiş olduğu vadilerdir.
Asılı Vadi
Genellikle buzul istilasına uğramış bölgelerde ,akarsuların denize döküldükleri falezli kıyılarda ve faylanmalara uğramış sahalarda görülürler.
Yaygın olarak oluştukları bölgeler buzul bölgeleridir.
Çıkmaz Vadiler
Daha çok karstik bölgelerde erimeye bağlı olarak oluşan, her tarafı kapalı olan vadilere çıkmaz vadi veya kör vadi denir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder